Siostra Maria Wiśniewska

urodzona 22 marca 1905 roku w Gnieźnie
zmarła 19 listopada 1943 roku w Forcie VII w Poznaniu

Siostra zakonna Zgromadzenia Sióstr św. Wincentego a Paulo w Chełmie. Od 1941 roku w Racocie, oficjalnie niosła pomoc pielęgniarską mieszkańcom, w tajemnicy uczyła dzieci języka polskiego i rachunków oraz przygotowywała do I Komunii Św. Łączniczka Obwodu Poznań-Łazarz Armii Krajowej. Wskutek dekonspiracji aresztowana w 1943 roku i osadzona w Forcie VII. Torturowana i męczona w śledztwie. Zastrzelona przez esesmana - komendanta Fortu VII.

Mężnie znosiła swe cierpienie, śpiewając pieśni religijne i modląc się nieustannie. Niczego Niemcom nie ujawniła. Gestapowcy podczas przesłuchań nazywali ją Heilige Maria (Święta Maria).

Anna Kosmowska-Kowalska, Męczennica z Fortu VII, „Przewodnik Katolicki”

Biografia

Szkołę powszechną ukończyła w Gnieźnie, rodzinnym mieście. Prawdopodobnie rodzina nie była zbyt zamożna, ponieważ nie kontynuowała nauki, ale zatrudniła się w fabryce zapałek. Zdołała ukończyć kurs księgowości oraz maszynopisania, dzięki temu otrzymała posadę w Komisariacie Ziemskim w Gnieźnie.

W wieku 25 lat uznała, że jej powołaniem jest służba Bogu oraz biednym i chorym, wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr św. Wincentego a Paulo w Chełmie. Po nowicjacie pracowała w biurze parafii p.w. Matki Boskiej Bolesnej na Łazarzu w Poznaniu.

W czasie okupacji współpracowała z księdzem Adolfem Jankowskim, administratorem parafii na Łazarzu, zaangażowanym w konspirację w Związku Walki Zbrojnej, późniejszym kapelanem Armii Krajowej w Obwodzie Poznań-Łazarz. Pod kierownictwem ks. Jankowskiego szarytki, w grupie była także m.in. siostra Władysława Zakrzewicz, pomagały ukrywającym się kapłanom i osobom świeckim zagrożonym aresztowaniem, wysyłały paczki więźniom obozów koncentracyjnych.

W 1941 roku siostra Maria otrzymała od Niemców polecenie udania się do Racotu w powiecie kościańskim, by służyć pomocą medyczną okolicznym mieszkańcom.

Jak wynika z relacji siostry zakonnej Leokadii Wiśniewskiej oraz dr. med. Henryka Florkowskiego z Kościana: „Mieszkała i pracowała razem z siostrą Weroniką Schramke. Pokój zabiegowy, w którym s. Wiśniewska pracowała, mieścił się na parterze oficyny pałacowej. W pierwszym roku (1941) nosiła habit i kornet zakonny, później musiała zmienić strój, chodziła w ciemnej sukni z białym kołnierzykiem i czepkiem na głowie. Według zaleceń lekarskich o każdej porze dnia w Racocie, Darnowie, Witkówkach, Spytkówkach, Luboszu Starym i innych wsiach wykonywała: iniekcje, opatrunki, stawiała bańki itd.”.

Prowadziła tajne nauczanie języka polskiego i matematyki oraz przygotowywała dzieci do I Komunii Św., współdziałając z księdzem Zygmuntem Ciepluchą, z pobliskiej parafii w Oborzyskach Starych.

Jednocześnie działała w konspiracji. Jako łączniczka Armii Krajowej Obwodu Poznań-Łazarz często jeździła do Poznania. W 1943 r. wskutek dekonspiracji aresztowano podziemną grupę żołnierzy AK na Łazarzu, w tym ks. Jankowskiego. W połowie października tegoż roku Gestapo wpadło na trop siostry Marii. Aresztowano ją w Racocie, osadzono w więzieniu w Kościanie, następnie przewieziono do Fortu VII w Poznaniu.

Ze wspomnień współwięźniarek wynika, że była katowana i poddawana nieludzkim torturom. Siłę odnajdywała w modlitwie. Nie zdradziła nikogo. Zastrzelił ją Hans Reinhold Walter, esesman - komendant Fortu VII. W akcie zgonu w niemieckich księgach urzędu stanu cywilnego w Poznaniu w rubryce przyczyna zgonu, wpisano: „osłabienie serca i osłabienie obiegu krwi”.

Każdego roku na początku kwietnia – Miesiąca Pamięci Narodowej - na terenie Fortu VII odbywają się uroczystości poświęcone uczczeniu pamięci ofiar okupacji niemieckiej.

Opracowano na podstawie: Encyklopedii Konspiracji Wielkopolskiej 1939-1945; portali internetowych - Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej AK.Wielkopolska.pl; Kongregacji Oratorium Św. Filipa Neri: Filipini.Poznan.pl

Galeria