Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców. Organizuje ją powiat.
Piecza zastępcza zapewnia:
- pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka, a w przypadku braku możliwości przysposobienia dziecka - opiekę i wychowanie w środowisku zastępczym;
- przygotowanie dziecka do:
- godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,
- pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki,
- nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;
- zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.
Piecza zastępcza jest sprawowana w formie rodzinnej oraz instytucjonalnej.
- Formami rodzinnej pieczy zastępczej są rodzina zastępcza spokrewniona, niezawodowa, zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna oraz rodzinny dom dziecka. Zapewniają oni dziecku całodobową opiekę i wychowanie, kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych, dostęp do świadczeń zdrowotnych, rozwój zainteresowań oraz wiele innych. Rodzina zastępcza oraz rodzinne domy dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.
- Rodzina pomocowa pełni funkcję pieczy zastępczej nad dzieckiem w przypadku czasowej niemożności sprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka. Rodziną pomocową może być rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa, prowadzący rodzinny dom dziecka, małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, odpowiednio przeszkolona. Rodzina zastępcza zawodowa i niezawodowa oraz rodzinny dom dziecka mogą przyjąć dziecko bez względu na liczbę dzieci pozostających pod ich opieką. Podstawą umieszczenia dziecka w rodzinie pomocowej jest umowa między starostą a rodziną pomocową.
- Rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka mogą zostać objęte opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Opieka zostaje przyznawana na ich wniosek. Do zadań koordynatora należy: udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka, przygotowywanie planu pomocy dziecku, zapewnienie dzieciom specjalistycznej pomocy, udzielania wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej oraz zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach.
- Instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego. Placówka opiekuńczo-wychowawcza prowadzona jest jako placówka typu socjalizacyjnego, interwencyjnego, specjalistyczno-terapeutycznego oraz rodzinnego. Zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie, zaspokaja jego niezbędne potrzeby, realizuje plan pomocy dziecku, umożliwia dziecku kontakt z rodziną, zapewnia dziecku dostęp do kształcenia, zapewnia korzystanie ze świadczeń zdrowotnych oraz obejmuje dziecko działaniami terapeutycznymi. Rejestr placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo – terapeutycznych i interwenycjnych ośrodków preadopcyjnych, a także rejestr wolnych miejsc w tych jednostkach można zaleźć pod poniższym adresem:
- https://www.poznan.uw.gov.pl/rejestry-ewidencje-i-archiwa/wydzial-polity...
- Osobie, która opuszcza pieczę zastępczą, po osiągnięciu pełnoletności przyznaje się pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i zagospodarowanie, udziela się również pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych i zatrudnienia oraz pomoc prawną i psychologiczną. Pomoc jest przyznawana na wniosek osoby usamodzielnianej. Osoba ta musi posiadać zatwierdzony indywidualny program usamodzielnienia, który opracowuje wspólnie z opiekunem. Rok przed osiągnięciem pełnoletności osoba usamodzielniana wskazuje swojego opiekuna oraz przedstawia jego pisemną zgodę.
Informacje dodatkowe
W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w zakładce Co robimy - Wsparcie dla rodzin z dziećmi - Opieka zastępcza nad dzieckiem - Materiały dotyczące systemu pieczy zastępczej w Polsce zamieszczono Podręcznik "Nowelizacja ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Pytania i odpowiedzi. Część 1".
Podręcznik znajduje się pod następującym linkiem:https://www.gov.pl/web/rodzina/nowelizacja-ustawy-o-wspieraniu-rodziny-i...