Szkolenie obronne administracji publicznej jest niezwykle istotnym elementem przygotowań obronnych państwa, pozostaje w ścisłej korelacji m.in. z planowaniem operacyjnym, programowaniem obronnym oraz systemem kierowania bezpieczeństwem narodowym.
Szkolenie prowadzone jest w formie zajęć teoretycznych i praktycznych, które prowadzi się według metodycznych zasad szkolenia, w ustalonym miejscu i czasie, zgodnie z programem i planem szkolenia oraz innymi dokumentami sporządzanymi na potrzeby realizacji szkolenia.
Szkolenie prowadzi się również w formie wyższych kursów obronnych i innych form kształcenia w państwowych szkołach wyższych, w tym w akademiach wojskowych, które polega w szczególności na zapoznaniu osób szkolonych ze strategicznymi zagadnieniami bezpieczeństwa narodowego, funkcjonowaniem systemu obronnego państwa oraz kształtowaniu postaw patriotyczno-obronnych. Wyższe kursy obronne zajmują szczególne miejsce w systemie szkolenia obronnego. Obowiązek uczestniczenia w nich spoczywa na osobach zajmujących kierownicze stanowiska w administracji publicznej, udział innych osób ma charakter fakultatywny.
Szkolenie obronne składa się z trzech elementów (etapów): planowania, organizowania i realizacji, które są wzajemnie powiązane i zachodzi między nimi wynikowość, zarówno funkcjonalna jak i merytoryczna. System ten powinien zapewnić właściwe wsparcie organów administracji publicznej i określonych przedsiębiorców w przygotowaniu ich do realizacji zadań obronnych, które zostały na nie nałożone w trybie odrębnych przepisów prawa powszechnie obowiązującego.
W procesie szkolenia obronnego realizowane są poniższe zadania:
- poznawanie i przyswajanie nowej wiedzy z zakresu bezpieczeństwa narodowego,
- ułatwianie poruszania się w obszarze zadań i procedur obejmujących gotowość obronną państwa,
- uporządkowanie posiadanej wiedzy,
- kształtowanie swoistych umiejętności i nawyków pożądanych w dziedzinie obronności, a także rozwijanie umiejętności używania nabytej wiedzy w praktyce,
- kształtowanie umiejętności współdziałania pomiędzy organami administracji a jednostkami organizacyjnymi Sił Zbrojnych RP,
- przygotowanie kadry urzędniczej do wykonywania zadań w czasie pokoju, podwyższonej gotowości obronnej i w czasie wojny,
- nauka wykonywania i poruszania się w dokumentacji związanej z przygotowaniami obronnymi na szczeblu Urzędu,
- kształtowanie u kadry urzędniczej postaw pro-obronnych, patriotycznych i lojalnościowych wobec Państwa Polskiego.
Rolę koordynatorów szkolenia pełnią:
- Prezes Rady Ministrów, działający za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej w odniesieniu do szkolenia organizowanego przez centralne organy administracji rządowej i kierowników jednostek organizacyjnych jemu podległych lub przez niego nadzorowanych, a także kierowników urzędów go obsługujących oraz przez ministrów i wojewodów,
- ministrowie w ramach kierowanych działów i w stosunku do jednostek im podległych lub przez nich nadzorowanych,
- wojewodowie w odniesieniu do marszałków województw, starostów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
Koordynowanie polega na ustalaniu głównych kierunków szkolenia obronnego w państwie w wymiarze sześcioletnim.
Prezes Rady Ministrów, działający za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej jako koordynator m.in. dla ministrów i wojewodów sporządza i przekazuje wytyczne do szkolenia co dwa lata oraz uzgadnia opracowane przez nich plany szkolenia obronnego.
Wojewoda jako koordynator szkoleń realizowanych w województwie:
- sporządza i przekazuje raz na rok wytyczne do szkoleń dla ich organizatorów,
- uzgadnia plany szkoleń opracowanych przez ich organizatorów w zakresie ich zgodności z wydanymi wytycznymi.
Szkolenie organizowane przez marszałków województw, starostów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast finansuje się z części budżetu państwa, której dysponentem jest wojewoda.