75. rocznica Wielkiej Ucieczki

Treść archiwalna

Na Cytadeli w Poznaniu uczczono pamięć uczestników Wielkiej Ucieczki ze Stalagu Luft III w Żaganiu, która miała miejsce w marcu 1944 roku. Wojewoda wielkopolski Zbigniew Hoffmann złożył kwiaty na Cmentarzu Wojennym Wspólnoty Brytyjskiej oddając hołd żołnierzom rozstrzelanym przez Niemców i pochowanym na poznańskiej nekropolii.

Uroczystości na poznańskim cmentarzu zainaugurował przelot myśliwców F-16 Polskich Sił Powietrznych. Ceremonia zgromadziła liczne delegacje ambasad Wspólnoty Brytyjskiej. Obecny był między innymi ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce Jonathan Knott. Pamięć pomordowanych żołnierzy uczcili także Dowódca Generalny RSZ gen. broni Jarosław Mika, Inspektor Sił Powietrznych gen. brygady pilot Jacek Pszczoła, przedstawiciele brytyjskiego ministerstwa obrony, placówek dyplomatycznych krajów, z których pochodzili uciekinierzy, krewni uczestników ucieczki oraz młodzież.

Historia Wielkiej Ucieczki wydarzyła się w nocy z 24 na 25 marca 1944 roku. Tunelem pod budynkami obozu wydostało się 76 jeńców. Ucieczka w pełni powiodła się tylko trzem lotnikom z Norwegii oraz Holandii. Z rozkazu Hitlera rozstrzelano pojmanych 50 lotników, pochodzących z Wielkiej Brytanii, Kanady, RPA, Australii, Nowej Zelandii, Norwegii, Litwy, Belgii, Holandii, Francji, Czech, Grecji. Na liście rozstrzelanych znalazło się także sześciu Polaków.

Jednym z nich był Włodzimierz Kolanowski, którego bratanica Anna Krystkowiak uczestniczyła w niedzielnej uroczystości. Kolanowski po 1939 roku walczył w 301 Dywizjonie Bombowym Ziemi Pomorskiej. W niewoli zasłynął jako zdolny kartograf, który przygotowywał mapy ucieczki. Złapany prze Niemców po ucieczce ze Stalagu przebywał w więzieniu w Zgorzelcu. Został zamordowany przez Gestapo 31 marca 1944 roku, jako jeden z sześciu polskich oficerów. Spoczywa na Cytadeli.

W ramach uroczystości 75. rocznicy Wielkiej Ucieczki z obozu jenieckiego w Żaganiu, w piątek w Centrum Kultury Zamek odbyła się projekcja filmu dokumentalnego Andrzeja Fadera pt. "Wielka ucieczka na północ". Po projekcji Adam Kaczmarek z oddziału IPN w Poznaniu oraz historyk Adam Pleskaczyński, wygłosili wykłady poświęcone historycznym wydarzeniom sprzed 75 lat oraz historii założenia Cmentarza Wojennego Wspólnoty Brytyjskiej na poznańskiej Cytadeli.

Podczas uroczystości wyłoniono także finalistów konkursu organizowanego przez Wielkopolskiego Kuratora Oświaty, Instytut Pamięci Narodowej i Ambasadę Brytyjską dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, którego celem było upamiętnienie dramatycznych losów lotników ze Stalagu Luft III w Żaganiu.

Autor: Tomasz Stube
Data utworzenia: 24.03.2019
Ostatnia aktualizacja: Anna Czuchra
Data aktualizacji: 12.04.2019 - 09:00